เรื่อง 4 ปี นรกในเขมร
ผู้เขียน ยาสึโกะ นะอิโต
ผู้แปล ผุสดี นาวาวิจิต
สำนักพิมพ์ ผีเสื้อ
เลขมาตรฐานหนังสือ 9741401396

เรารู้กันอยู่แล้วว่าสงครามมีความโหดร้าย
สงครามมีความสูญเสีย ..
แต่นี่คือหน้าบันทึกจากสงครามกลางเมืองที่เกิดขึ้นจริงในกัมพูชา

4 ปี นรกในเขมร เป็นหนังสือที่เกิดขึ้นจากสมุดบันทึก
(ซึ่งจริงๆ คงเป็นเศษกระดาษหลายแผ่นที่รวบรวมสะสมมา)
ของยาสึโกะ นะอิโต สตรีชาวญี่ปุ่นซึ่งเป็นภริยาทูต
สามีของเธอเป็นชาวกัมพูชา นามว่า โศ ทันลัน
โศ ทันลัน และยาสึโกะ มีลูกด้วยกัน 2 คน เป็นชายทั้งคู่
คนโตคือโทโมรี และคนเล็กชื่อโทนี่ (อายุ 15 ปี)
โศ ทันลัน มีลูกติดจากภรรยาคนก่อนอีก 3 คน
เป็นชาย 2 คน ชื่อว่าชานาลี และโทมี่ ทั้งสองคนรับราชการทหารอากาศ
และลูกสาว 1 คน ชื่อว่าตีนี่ กำลังเรียนแพทย์

ในเวลาตามบันทึกฉบับนี้ คือปี พ.ศ. 2518 – 2522
สามีของเธอ (อายุ 57 ปี) เกษียณอายุราชการแล้ว ส่วนยาสึโกะ มีอายุ 42 ปี
เขาตั้งใจที่จะใช้ชีวิตอย่างสงบในช่วงปลายของชีวิต
แต่แล้ว สงครามกลางเมืองก็เกิดขึ้น

เหตุการณ์ในช่วงนั้น เกิดขึ้นภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2
เริ่มต้นจากสงครามเย็นระหว่างประเทศสหรัฐอเมริกา และสหภาพโซเวียต
ซึ่งสู้รบกันผ่านประเทศที่สามหลายประเทศ
ต้นทางของเรื่องนี้เกิดขึ้นจากสงครามภายในประเทศเวียดนาม
แล้วลุกลาม ซับซ้อน และขยายมายังประเทศกัมพูชา
โดยมีประเทศสำคัญที่เกี่ยวข้อง 3 ประเทศ คืออเมริกา โซเวียต และจีน

เรื่องราวยืดยาวเป็นมหากาพย์ เราเลยขอแยกไปเล่าอีกบล็อก
เผื่อใครสนใจ ตามไปอ่านได้นะคะ 🙂
สงครามกลางเมืองกัมพูชา : เหตุการณ์อันเป็นฉากหลังของหนังสือ 4 ปี นรกในเขมร

ในตอนที่บันทึกหน้าแรกเริ่มขึ้น
คือวันที่นายพลลอนนอลพ่ายแพ้ให้กับพลพต
อันสนับสนุนให้เจ้านโรดมสีหนุ ขึ้นเป็นผู้นำประเทศกัมพูชา (อีกครั้ง)
กัมพูชา กลายเป็นประเทศคอมมิวนิสต์
ชนชั้นนำทั้งหมด ถูกหลอกให้ต้องทิ้งบ้าน
และออกเดินทางไปอย่างไม่รู้อนาคต
ครอบครัวของยาสึโกะ เป็นหนึ่งในครอบครัวเหล่านั้น ..

ครอบครัวของยาสึโกะ ถูกคำสั่งให้ต้องย้ายออกจากบ้านตนเองในพนมเปญ
ระเหเร่ร่อนไปเรื่อย ต้องสร้างบ้านเอง อยู่เป็นกลุ่มเป็นคอมมูน
ต้องทำงานเกษตรกรรม เพื่อให้ได้รับปันส่วนอาหารที่น้อยนิด
ทุกคนอดอยาก เจ็บป่วย และค่อยๆ ตายลงทึละคน
ระหว่างนั้น ยังมีคำสั่งให้อพยพไปเรื่อยๆ ด้วย
จนสุดท้าย ครอบครัวของเธอก็เหลือตัวเธอเพียงคนเดียว

นอกจากครอบครัวของเธอ รอบๆ ตัวก็มีคนตายตลอดเวลา
เป็นการป่วยตายเพราะขาดสารอาหาร หรือบาดเจ็บแล้วได้รับการรักษาที่ไม่ดีพอ

ตลอดเวลาที่ระเหเร่ร่อนนั้น
มีคำสั่งสับสนเกี่ยวกับคนต่างชาติโดยตลอด
เธอมีความหวังที่จะได้กลับญี่ปุ่น
แล้วก็ต้องสูญเสียมันไปหลายต่อหลายครั้ง
แต่เธอก็ไม่ละความหวัง และความพยายาม

เธอเข้มแข็ง มีจิตใจที่ดีต่อทุกคนรอบตัว
และทุกคนบ้างก็มีน้ำใจ และบ้างก็เอาเปรียบเบียดเบียน
ความอดอยากอย่างถึงที่สุดก็ทำให้คนดีกลายเป็นคนไม่ดีได้เหมือนกัน
เธอต้องผ่านวันคืนเลวร้าย เผชิญความทุกข์หลากหลายรูปแบบ

ยกตัวอย่างอาหารที่เธอกินตลอด 4 ปีที่ผ่านมา
มันทำมาจากหอยทาก, หอยโข่ง, ปูน้ำจืด, ปลาตัวเล็ก, กบ, อึ่งอ่าง
งู, ตะกวด, กระต่าย, หนูนา, หมา และแมว!!

4 ปี นรกในเขมร ไม่ใช่หนังสือที่อ่านยาก
แต่ที่ยากคือการยอมรับว่ามนุษย์ทำร้ายกันได้โหดร้ายจริงจัง
และมันยังไม่สิ้นสุด มันยังเกิดขึ้นอยู่เสมอ
เพียงแค่ย้ายจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่ง
เราควรเรียนรู้จากสิ่งที่เกิดขึ้น มองมันเป็นบทเรียนสำคัญ ..
และอย่าเป็นส่วนหนึ่งในกลไกที่จะทำให้เกิดเหตุการณ์เช่นนี้ขึ้นอีก ..

4 ปี นรกในเขมร เป็นหนังสือที่คนไทยควรอ่าน
เพราะเหตุการณ์เกิดขึ้นใกล้ตัวมาก
ที่สำคัญกว่านั้น กลไกต่างๆ ที่ทำให้เกิดเหตุการณ์นี้
ก็เป็นกลไกที่ประเทศเรามีอยู่ 
เหตุการณ์เช่นนี้ อาจเกิดขึ้นในบ้านเรา ไม่วันใดก็วันหนึ่ง
ในรูปแบบที่พัฒนาไปจากวันนั้น .. 
คำกล่าวอ้างเกี่ยวกับคอมมิวนิสต์ อาจผันแปรเป็นอย่างอื่น
แต่มันก็คือรูปแบบเดียวกัน ..
คือหนทางไปสู่อำนาจ ของผู้ที่ทะเยอทะยานในอำนาจเช่นเดียวกัน!
และไม่ว่าอย่างไร ประชาชนก็คือผู้ที่ทุกข์ตรมที่สุดเหมือนกัน!!

ลิงก์ที่เกี่ยวข้อง
หนีไฟนรก
สงครามกลางเมืองกัมพูชา เหตุการณ์อันเป็นฉากหลังของหนังสือ 4 ปี นรกในเขมร