เรื่อง คนดีศรีอยุธยา ผู้แต่ง เสนีย์ เสาวพงศ์ สำนักพิมพ์ มติชน เลขมาตรฐานหนังสือ 9789740210320 เราไม่ค่อยได้อ่านเรื่องราวหลังกรุงแตกเท่าไร นิยายยุคก่อนๆ ก็มักจะเล่าให้ฟังแต่ช่วงก่อนเสียกรุง มาอ่านนิยายที่คาบเกี่ยวช่วงเสียกรุงครั้งแรก (มั๊ง) – ก็ตอนอ่าน หนึ่งด้าวฟ้าเดียว ของวรรณวรรธน์ เรื่องราว (ในหนึ่งด้าวฯ) เกิดขึ้นในราวสมัยอยุธยาตอนปลาย เนื้อหาคาบเกี่ยวยุคปลายอยุธยาและต้นกรุงธนบุรี เป็นช่วงของการเสียกรุงฯ ครั้งที่ 2 ไปจนถึงพระเจ้าตากฯ กอบกู้เอกราชกลับคืนมาอีกครั้ง มาถึงเล่มนี้นี่ชัดเจนเลย เพราะผู้เขียนเจาะจงเล่าถึงช่วงเวลาหลังกรุงแตกโดยเฉพาะ และเป็นมุมมองจากชาวบ้านแท้ๆ ไม่มีตัวละครที่เป็นเจ้านายหรือบุคคลในประวัติศาสตร์เลย ตัวละครทั้งหมดเป็นตัวละครสมมติ เป็นผู้คนสามัญ ใช้ชีวิตอย่างชาวบ้านธรรมดาๆ คนหนึ่ง ถ้ากรุงไม่แตก พวกเขาก็จะมีชีวิตที่สงบ เรียบง่าย ดำเนินไปตามครรลองแห่งชีวิต แต่เมื่อสถานการณ์ไม่ปกติ พวกเขาก็ปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตไปเพื่อความอยู่รอด คนเรามีหลายประเภท และในยามวิกฤตถึงขั้นกรุงแตกนั้น ก็เป็นเหตุปัจจัยให้คนเราเปิดเผยตัวตนให้ชัดเจนยิ่งขึ้น ที่ดีก็สุกปลั่งดังทองแท้ แต่ที่แย่ ก็ยิ่งแสดงออกถึงกมลสันดานภายใน ผู้เขียนเปิดเรื่องด้วยตัวละครสามคน โต เล็ก และน้อย ชายสามคนที่ร่วมเดินทางมาด้วยกันหลังจากที่กรุงศรีอยุธยาแตกแล้ว ในขณะที่บ้านเรือนแตกฉานซ่านเซ็น[…]